प्रजासत्ताक दिन माहिती | Prajasattak Din Marathi
प्रजासत्ताक दिन ( Republic Day ) म्हणजे काय? Prajasattak Din Marathi
प्रजासत्ताक म्हणजे थोडक्यात प्रजेच्या हाती ( प्रत्यक्ष किंवा प्रत्यक्ष ) सत्ता असणे. अर्थात ज्या ठिकाणी देशाचा प्रमुख हा वारसा हक्काने निवडला न जाता लोकांमार्फत (प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष पद्धतीने निवडणुकांच्या मार्फत) निवडला जातो. आणि तेथील सर्व शासकीय कार्यालये व पदे ही देशाच्या सामान्य नागरिकांच्या सेवेसाठी सदैव खुली असतात. आणि हे सर्व अधिकार जनतेला ज्या दिवसापासून मिळाले त्या दिवसाला दरवर्षी प्रजासत्ताक दिन ( Republic Day ) म्हणून साजरा करतात. जसे भारत देशात २६ जानेवारी हा दिवस म्हणून प्रजासत्ताक दिन ( Republic Day ) साजरा केला जातो.
भारताचा 75 वा प्रजासत्ताक दिन
26 जानेवारी 2024 रोजी, भारत 1950 मध्ये संविधान स्वीकारल्याच्या स्मरणार्थ आपला 75 वा प्रजासत्ताक दिन साजरा करेल. दरवर्षी भारताचे पंतप्रधान, राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, विविध केंद्रीय मंत्री आणि इतर मान्यवरांसह प्रजासत्ताक दिनाला हजेरी लावतात. , प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये सहभागी होतो
प्रजासत्ताक दिनाचे महत्त्व
ब्रिटीश राजवटी पासून 15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्या नंतर, डॉ. बी. आर. आंबेडकर यांच्या अधिपत्या खालील मसुदा समितीने नवीन संविधानाची नोंदणी केली.(Prajasattak Din Marathi )
26 जानेवारी प्रजासत्ताक दिन माहिती
26 जानेवारी 1950 रोजी भारतीय राज्यघटना लागू झाली, ज्याने भारताची घटना ‘स्वतंत्र प्रजासत्ताक’ म्हणून घोषित केली गेली.
26 जानेवारी ही तारीख म्हणून निवडण्यात आली कारण, या दिवशी 1930 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस ने पूर्ण स्वराज ची मागणी केली होती आणि ह्याच दिवशी राष्ट्रगीत गायन केले होते. भारताच्या ब्रिटिश वसाहती राजवटी पासून स्वातंत्र्याची घोषणा.
प्रजासत्ताक दिन हा स्वतंत्र आणि वैयक्तिक भारता च्या योग्य भावने चे प्रतीक आहे. उत्सवा च्या महत्त्वाच्या प्रतिकां मध्ये लष्करी उपकरणे, राष्ट्रध्वज आणि लष्करी उपकरणांचे प्रदर्शन समाविष्ट आहे.
👇👇👇 हे देखील वाचा 👇👇👇
Mahatma Gandhi- संपूर्ण माहीती
प्रजासत्ताक दिन कसा साजरा केला जातो?
प्रजासत्ताक दिन हा भारतात सर्वत्र उत्सहात साजरा केला जातो. भारताची राजधानी नवी दिल्लीतील राजपथ येथे साजरा केल्या जाणाऱ्या प्रजासत्ताक दिनी खास परदेशी पाहुण्यांना आमंत्रित करण्याचीही प्रथा आहे. सकाळी ध्वजारोहण करून पंतप्रधान लाल किल्ल्यावरून देशाला उद्देशून भाषण करतात. राजपथावरील अमर जवान ज्योतीवर पंतप्रधानांनी पुष्प अर्पण केल्यानंतर परेडला सुरुवात होते. (Prajasattak Din Marathi ) यात भारतीय लष्कर, हवाई दल आणि नौदलाच्या विविध रेजिमेंटचा सहभाग असतो. यानंतरच्या कार्यक्रमात भारतातील सर्व घटकराज्ये भाग घेउन आपल्या राज्यातील विविध सांस्कृतिक आणि पारंपारिक झाकी काढत वैभवाचे दर्शनघडविणारी भली मोठी मिरवणूक काढतात. राजधानी दिल्ली प्रमानेचे भारतातील प्रत्येक राज्यात, जिल्ह्यात, तालुक्यात, शहरांत आणि गावागावातून सरकारी तसेच खाजगी कार्यालय येथे प्रजासत्ताक दिन ( Republic Day ) साजरा होतो.
सर्व सोहळे पार पडल्या नंतर बीटिंग द रिट्रीट होतो जे, अधिकृत पणे प्रजासत्ताक दिनाच्या उत्सवाची समाप्ती दर्शवते. 26 ते 29 तारखे पर्यंत सर्व महत्त्वाच्या सरकारी इमारती रोज संध्याकाळी चमकदार दिव्यांनी सुशोभित केल्या जातात. (Prajasattak Din Marathi ) प्रजासत्ताक दिना नंतर तिसर्‍या दिवशी 29 जानेवारी च्या संध्याकाळी बीटिंग द रिट्रीट सोहळा आयोजित केला जातो. ढोलकी वाजवणारे परफॉर्मन्स देखील देतात (ज्या ला ड्रमर्स कॉल म्हणतात). ‘सारे जहाँ से अच्छा ‘ ही लोकप्रिय मार्शल ट्यून वाजवत बँड रिटर्न कूच करतात आणि ठीक 6 वाजता, राष्ट्रध्वज खाली केला जातो, आणि राष्ट्रगीत गायले जाते, ज्या मुळे प्रजासत्ताक दिनाच्या उत्सवाची औपचारिक समाप्ती होते.
जगातील सर्वात मोठे लिखित संविधान
स्वातंत्र्याबरोबरच देशासाठी राज्यघटनेची गरजही भासू लागली. अशा परिस्थितीत ती निर्माण करण्यासाठी संविधान सभा स्थापन करण्यात आली. या सभेने 9 डिसेंबर 1946 पासून संविधान बनवण्याचे काम सुरू केले. भारताच्या या संविधान सभेचे अध्यक्ष डॉ. राजेंद्र प्रसाद होते. तर संविधान मसुदा समितीचे अध्यक्ष डॉ.भीमराव आंबेडकर होते. भारताच्या संविधानाचा मसुदा तयार करण्यात डॉ. आंबेडकरांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली, त्यामुळे त्यांना राज्यघटनेचे निर्मातेही म्हटले जाते. भारताचे संविधान हे जगातील सर्वात मोठे लिखित संविधान आहे, ज्याला बनवण्यासाठी 2 वर्षे, 11 महिने आणि 18 दिवस लागले. यानंतर 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी संविधान सभेने राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांच्याकडे देशाचे संविधान सुपूर्द केले. त्यामुळे दरवर्षी २६ नोव्हेंबर हा दिवस संविधान दिन म्हणून साजरा केला जातो.
‘प्रजासत्तक दिन’ साजरा करण्यामागचा उद्देश
२६ जानेवारी ‘प्रजासत्तक दिन’ ( 26 January Republic Day) साजरा करण्यामागचा उद्देश एवढाच की, आपण आज स्वतंत्रपणे कोणताही निर्णय घेऊ शकतो किंवा कोणत्याही प्रकारच्या दडपशाही व गैरवर्तनाविरूद्ध आवाज उठवू शकतो तर केवळ आपल्या देशातील राज्यघटना व लोकशाही प्रवृत्तीमुळेच हे शक्य आहे. (Prajasattak Din Marathi ) यामुळे आपण आपल्या देशाने स्वातंत्र्यासाठी केलेल्या संघर्षाचे व घटनेचे खूप मोठे योगदान आहे हे कदापि विसरून चालणार नाही. त्यामुळे स्वातंत्र्यप्राप्तीसाठी व संविधानाची निर्मितीसाठी ज्यांनी योगदान दिले त्यांच्या विषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी आपण २६ जानेवारी ‘प्रजासत्तक दिन’ ( 26 January Republic Day) हा राष्ट्रीय सण साजरा करतो.
